mun meiri straum og þar með mun meira afl. Samspilið milli afls annars vegar og spennu og straums hins vegar má sjá meðal annars í verkefni sem Sætækni ehf vann fyrir Faxaflóahafnir, Rafmagnsmál – greining. 

En hvers vegna þessi aukna áhersla á að landtengja „öll“ skip? Þegar skipin eru ekki landtengd notast þau við rafstöðvar (ljósavélar, e. auxiliary engine) við orkuöflun um borð með því að  brenna jarðefnaeldsneyti. Vilji er til að breyta þessu og nota umhverfisvæna orku í stað jarðefnaeldsneytis. Þessi vilji kemur m.a. fram í stefnu stjórnvalda um orkuskipti. Stjórnvöld eru meðal annars að veita styrki til hafna til að fara í orkuskipti, þ.e.a.s. fá skip til að landtengjast og hætta að nota jarðefnaeldsneyti

Hafnarfjarðarhöfn hefur ákveðið að stiga stór skref í að efla rafvæðingu hafnarinnar.  Þetta kemur fram í Greinargerð um framkvæmdir Hafnarfjarðarhafnar við landtengingar árin 2020 til 2025. Drög III sem samþykkt var af hafnarstjórn Hafnarfjarðarhafnar í júní 2020 og sjá má hér á þessari síðu.

Sætækni ehf hefur unnið nokkur verkefni við landtengingar, fyrst fyrir Faxaflóahafnir 2015 þegar fyrirtækið vildi gera átak í að fá skip til að landtengjast. Árið 2016 vann Sætækni ehf verkefni varðandi landtengingar fyrir Hafnarfjarðarhöfn, skýrslu um þá vinnu er að finna hér neðar á síðunni. Sætækni ehf vann einnig í teymisvinnu með Faxaflóahöfnum frá 2016 til 2019 og skilaði sú vinna sér í áfangaskýrslunni Rafmagnsmál – greining. Núna þessa dagana er Sætækni ehf að vinna að framgangi áætlunar í samræmi við fyrrgreinda Greinargerð um framkvæmdir.

Framkvæmdir við landtengingar í Hafnarfjarðarhöfn

Í fyrrgreindri greinargerð er gert ráð fyrir að framkvæmdir verði í 4 áföngum. Framkvæmdir eru tímasettar í áætlun. Ýmislegt hefur orðið til þess að seinka tímaáætlun og einnig eru breyttar áherslur.

Í fyrsta áganga er áætlunin að vinna að framkvæmdum og innkaupum fyrir árið 2021 og 2022. Það sem á að framkvæma er öflug landtenging á Hvaleyrarbakka og landtenging fyrir farþegaskip á Suðurbakka.

Rétt er að hafa í huga að fyrirmyndir að öflugum landtengingum fyrir skip almennt eru ekki til staðar á Íslandi. Það eru sérhæfðar lausnir til staðar, t.d. fyrir hleðslu á ferjunni Herjólfi, en hún er með rafhlöður sem geta tekið við um 1000 kWh í hverri hleðslu, og orkan á rafhlöðum dugir að öllu jöfnu milli Eyja og Landeyjarhafna en hlaðið er bæði í Eyjum og í Landeyjarhöfn. Einnig er verið að koma upp öflugum tengingum fyrir skip Síldarvinnslunar á Neskaupstað. Báðar þessar tengingar eru ólíkar þeim sem hugsaðar eru í Hafnarfjarðarhöfn þar sem fjölbreytt flóra skipa kemur með mjög breytilegar þarfir. Af þessu má sjá að fyrirmyndir á Íslandi eru ekki til staðar fyrir sambærilegri tengingu og hugsuð er á Hvaleyrar- og Suðurbakka  í Hafnarfirði.

Sætækni ehf hefur kynnt sér hvernig þróunin hefur verið í þessum málum erlendis. Það má sjá mörg dæmi um stærri tengingar í skýrslunni „Rafmagnsmál – tenging“. Norðmenn hafa þróað lausnir með gámum, þar sem rafmagnsbúnaði er komið fyrir í gámum á bryggjunni, og eru þeir allt frá 10 upp í 30 fet. Það sem fæst með þessu er að búnaðurinn er færanlegur og hefur þessi lausn reynst á allan hátt mun ódýrari.

Eins og sjá má í fyrrgreindri greinargerð var í fyrsta áfanga gert ráð fyrir 1000 kVA tengingu. Er það afl fyrir hendi í núverandi veitukerfi, en hvað með frekari uppbyggingu öflugra landtenginga? Fljótlega var fundað með HS Veitum um hvernig staðan væri. Miðað við áform hafnarinnar þarf að styrkja kerfi HS Veitna frekar, þ.e.a.s. kerfið eins og það er í dag ræður við þessa tengingu á Hvaleyrarbakka en þarf frekari styrkingu fyrir tengingu á Suðurbakka. Á þessu ári og því næsta verður unnið að þessari styrkingu að hálfu HS Veitna.

Í nýrri öflugum lágspennu landtengingum (e. LVSC) í heiminum  og eins og gert er t.d. í Korsör á Sjálandi í Danmörku (flotastöð danska sjóhersins, umfjöllun um þetta  er að finna í skýrslunni Rafmagnsmál – greining) er allur rafbúnaður, spennar og tíðnibreytar ásamt tilheyrandi búnaði í einu húsi og lágspennulagnir lagðar frá því í tengistaði á bryggjum þar sem skipin síðan tengjast.

Í upphafi var gert ráð fyrir þessu fyrirkomulagi í tengingu á Hvaleyrarbakka.